ผลกระทบด้านการศึกษา หลักสูตรและการสอนของไทยจากการเข้าร่วมประชาคมอาเซียน

ผลกระทบด้านการศึกษา หลักสูตรและการสอนของไทย

จากการเข้าร่วมประชาคมอาเซียน

ดร.จุไรศิริ  ชูรักษ์*

..............................................................................................................................................

บทนำ

            ในปี พ.ศ. 2558 (ค.ศ. 2015) เป็นปีที่ประชาคมอาเซียนมีผลอย่างสมบูรณ์ตามข้อตกลงที่ประเทศสมาชิกได้ลงนามร่วมกันในกฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) ส่งผลให้ประเทศสมาชิกประชาคมจำนวน 10 ประเทศต้องดำเนินงานให้เป็นไปตามข้อตกลงที่ได้กำหนดไว้  ซึ่งประกอบด้วย 3 เสาหลัก (pillars) ได้แก่ ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political and Security Community-APSC) ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community-AEC) และประชาคมสังคมวัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio – Cultural Community-ASCC) จากกฎบัตรอาเซียนดังกล่าว ได้นำไปสู่การกำหนดแผนงานการจัดตั้งประชาคมอาเซียนครอบคลุมทั้ง 3 เสาหลัก  สำหรับแผนงานการจัดตั้งประชาคมสังคมวัฒนธรรมอาเซียน (A Blueprint for ASEAN Socio-Cultural Community) ได้กำหนดให้การศึกษาถือเป็นรากฐานสำคัญในการสร้างประชาคมอาเซียน  โดยถือว่าการพัฒนามนุษย์เป็นเป้าหมายสำคัญอันดับแรกในการเสริมสร้างวิถีชีวิตที่ดีของประชากรในภูมิภาค จึงกำหนดให้มีการดำเนินงานด้านการศึกษาเพื่อเสริมสร้างความเป็นอยู่และวิถีชีวิตของผู้คนในภูมิภาค   ดังนั้น การศึกษาจึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาประชากรในประชาคมให้มีคุณภาพที่จะเป็นตัวขับเคลื่อนการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ทั้งในด้านการเมืองและความมั่นคง  ด้านเศรษฐกิจ  ด้านสังคมและวัฒนธรรม

            การศึกษาไทยจึงได้รับผลกระทบจากนโยบายการสร้างประชาคมอาเซียน ดังนั้น ภายในปี พ.ศ. 2558  ประเทศไทยจึงต้องมีการเตรียมความพร้อมและปรับตัวด้านการศึกษา ตลอดจนหลักสูตร และการสอนให้มีความพร้อมที่จะพัฒนาเด็ก เยาวชน และประชาชนคนไทยให้มีความรู้ความสามารถ คุณลักษณะ และทักษะต่าง ๆ เพื่อการดำรงชีวิตในสังคมที่เปลี่ยนแปลงและมีความหลากหลายในวิถีทางที่สอดรับกับข้อตกลงที่กำหนดในกฎบัตรอาเซียน  อย่างไรก็ตาม หลังปี พ.ศ. 2558 ประเทศไทยก็ยังต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจและสังคมที่มีความเป็นนานาชาติในวงกว้างมากขึ้น  ดังนั้น จึงต้องมีการเตรียมความพร้อมล่วงหน้าในด้านการศึกษา ตลอดจนหลักสูตรและการสอนที่ต้องมีความทันสมัย รองรับกับความเปลี่ยนแปลง และให้การศึกษาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคนให้มีความรู้ความสามารถ ทักษะการทำงาน และคุณลักษณะต่าง ๆ เพื่อการอยู่ร่วมกันอย่างสันติท่ามกลางความหลากหลายทางวัฒธรรมในสังคมอาเซียนต่อไป

อาเซียน (ASEAN) คืออะไร และมีเป้าหมายอย่างไร

อาเซียน หรือ สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of South East Asian Nations - ASEAN) ก่อตั้งขึ้นโดยปฏิญญากรุงเทพ (The Bangkok Declaration) เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2510 โดยสมาชิกผู้ก่อตั้งมี 5 ประเทศ ได้แก่ อินโดนิเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ และไทย ในเวลาต่อมาได้มีประเทศต่าง ๆ เข้าเป็นสมาชิกเพิ่มเติม ได้แก่ บรูไนดารุสซาลาม เวียดนาม  ลาว พม่า และกัมพูชา ตามลำดับ จากการรับกัมพูชาเข้าเป็นสมาชิก ทำให้อาเซียนมีสมาชิกครบ 10 ประเทศ  วัตถุประสงค์หลักของการก่อตั้งอาเซียน ได้แก่ เพื่อส่งเสริมความร่วมมือและความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจสังคม วัฒนธรรม เทคโนโลยี และการบริหาร ส่งเสริมสันติภาพและความมั่นคงของภูมิภาค ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างอาเซียนกับต่างประเทศและองค์กรระหว่างประเทศ โดยมีกฎบัตรอาเซียนที่เปรียบเสมือนเป็นธรรมนูญของอาเซียนที่จะทำให้อาเซียนมีสถานะเป็นนิติบุคคล  เป็นการวางกรอบกฎหมายตลอดจนโครงสร้างองค์กรให้กับอาเซียน  โดยนอกจากการประมวลสิ่งที่ถือเป็นค่านิยม หลักการ และแนวปฏิบัติในอดีตของอาเซียนมาประกอบกันเป็นข้อปฏิบัติอย่างเป็นทางการสำหรับประเทศสมาชิกแล้ว  ยังมีการปรับปรุงแก้ไขและสร้างกลไกใหม่ขึ้นพร้อมกับกำหนดขอบเขตหน้าที่และความรับผิดชอบขององค์กรสำคัญในอาเซียน  ตลอดจนความสัมพันธ์ในการดำเนินงานขององค์กรเหล่านี้  เพื่อให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงในโลกปัจจุบัน  โดยมีเป้าหมายให้อาเซียนเป็นองค์กรที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

ในการดำเนินการของประเทศสมาชิกเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ตามที่กำหนดในหลักการพื้นฐานที่ปรากฏในลักษณะต่าง ๆ ได้แก่ ปฏิญญา ความตกลง อนุสัญญา ข้อตกลง สนธิสัญญา และตราสารของอาเซียนนั้น  ประเทศสมาชิกจะต้องปฏิบัติตามหลักการที่กำหนด ได้แก่ 1) การเคารพเอกราช อธิปไตย ความเสมอภาค บูรณภาพแห่งดินแดน และอัตลักษณ์แห่งชาติของประเทศสมาชิก 2) ความผูกพันและความรับผิดชอบร่วมกันในการเพิ่มพูนสันติภาพ ความมั่นคงและความั่งคั้งของภูมิภาค 3) การไม่ใช้ความรุนแรงและการข่มขู่ หรือการกระทำอื่นใดที่ขัดต่อกฎหมายระหว่างประเทศ 4) การอาศัยการระงับข้อพิพาทโดยสันติ  5) การไม่แทรกแซงกิจการภายในของประเทศสมาชิก  6) การเคารพสิทธิของประเทศสมาชิก  7) การปรึกษาหารือในเรื่องที่มีผลกระทบต่อผลประโยชน์ร่วมกัน  8) การยึดมั่นต่อหลักนิติธรรม ธรรมาภิบาล หลักการประชาธิปไตยและรัฐบาลตามรัฐธรรมนูญ  9) การเคารพเสรีภาพพื้นฐาน การส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและความยุติธรรมทางสังคม 10) การยึดถือกฎบัตรสหประชาชาติและกฎหมายระหว่างประเทศ  11) การละเว้นการมีส่วนร่วมในนโยบายหรือการใช้ดินแดนของตนที่เป็นการคุกคามประเทศสมาชิก  12) การเคารพในวัฒนธรรม ภาษาและศาสนาที่แตกต่าง โดยเน้นคุณค่าร่วมกันของประชาชนอาเซียนด้วยจิตวิญญาณของเอกภาพในความหลากหลาย  13) ความเป็นศูนย์รวมของอาเซียนในด้านต่าง ๆ โดยการมีส่วนร่วม และไม่ปิดกั้น และ 14) การยึดมั่นในกฎการค้าพหุภาคีและระบอบของอาเซียนที่มีระบบเศรษฐกิจซึ่งขับเคลื่อนโดยตลาด  (กรมประชาสัมพันธ์, 2555 ;  สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ, 2555; The official website of the Association of Southeast Asian Nations, 2009)  

ผู้เขียนเห็นว่าแผนงานสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อทิศทางการศึกษาของประเทศสมาชิกอย่างชัดเจน โดยแต่ละประเทศจะต้องมีวางแผนและกำหนดทิศทางการศึกษาเพื่อรองรับกับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคตนั้น ได้แก่ แผนงานประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และแผนงานประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน ทั้งนี้ แผนงานประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนได้กำหนดให้เศรษฐกิจของประเทศสมาชิกมีลักษณะการเป็นตลาดและฐานการผลิตร่วมกัน  อีกทั้ง การเป็นภูมิภาคที่มีความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจสูง  ตลอดจนมีการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างเท่าเทียมกัน และมีการบูรณาการอย่างสมบูรณ์กับเศรษฐกิจโลก  ส่วนแผนงานประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนมีความมุ่งหมายต้องการให้ประชาชนเป็นศูนย์กลาง (People-centered) และเป็นสังคมที่รับผิดชอบเพื่อก่อให้เกิดความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและความเป็นเอกภาพท่ามกลางความหลากหลาย  ด้วยการเคารพในความแตกต่างทางวัฒนธรรม ภาษา และศาสนา  โดยเสริมสร้างอัตลักษณ์ร่วมกัน สร้างสังคมที่เอื้ออาทรและแบ่งปัน และประชาชนมีส่วนร่วมเพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นภายใต้การพัฒนาอย่างยั่งยืน

อาเซียนมีนโนบายด้านการศึกษาอย่างไร

          ในการดำเนินงานด้านการศึกษา อาเซียนได้กำหนดเป้าหมายเชิงยุทธศาสตร์โดยให้ความสำคัญต่อการสร้างสังคมฐานความรู้ การเปิดโอกาสให้ประชาชนทุกระดับได้รับการเรียนรู้ในระดับประถมศึกษา การส่งเสริมการดูแลเด็กปฐมวัยและการพัฒนาการเสริมสร้างความตระหนักเกี่ยวกับอาเซียนสำหรับเยาวชน ด้วยการจัดการศึกษาและกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างอัตลักษณ์อาเซียนบนพื้นฐานของมิตรภาพและความร่วมมือระหว่างกัน โดยอาเซียนได้กำหนดให้ประเทศต่าง ๆ มีการดำเนินการด้านการศึกษาสรุปได้ดังนี้

1. การจัดการศึกษาเพื่อให้ทุกคนได้รับโอกาสทางการศึกษาในระดับประถมศึกษาในอาเซียนภายในปี 2558 โดยมุ่งเน้นการขจัดการไม่รู้หนังสือ และจัดการศึกษาภาคบังคับให้แก่นักเรียนระดับประถมศึกษาสำหรับทุกคนอย่างเสมอภาค ปราศจากความเหลื่อมล้ำทางสังคม ภูมิศาสตร์ ชาติพันธุ์ และ/หรือความพิการทางกาย ซึ่งตั้งเป้าหมายสูงสุดในอัตราร้อยละ 70 ภายในสิ้นปี 2554

2. การพัฒนาคุณภาพการศึกษาและการปรับตัวในด้านการศึกษา รวมทั้งการศึกษาฝึกอบรมด้านทักษะ อาชีวศึกษา ด้านเทคนิคในภูมิภาค ด้านพัฒนาโครงการความร่วมมือทางการศึกษา และพัฒนาเทคนิค เช่น การฝึกอบรมครูและเจ้าหน้าที่ โครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษาในระดับอุดมศึกษา  

3. การส่งเสริมความร่วมมือด้านการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อส่งเสริมด้านการศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยเฉพาะในสังคมที่ถูกละเลย  ด้วยการศึกษาทางไกลและ e-Learning

4. การส่งเสริมเครือข่ายทางการศึกษาในสถาบันการศึกษาหลาย ๆ ระดับ และดำเนินการสร้างเครือข่ายมหาวิทยาลัย การเสริมสร้างและสนับสนุนการแลกเปลี่ยนนักเรียนและเจ้าหน้าที่

5. การปฏิสัมพันธ์ทางอาชีพในภูมิภาค ซึ่งรวมถึงการสร้างกลุ่มวิจัยภายในสถาบันระดับอุดมศึกษา ด้วยความร่วมมืออย่างใกล้ชิดกับองค์การรัฐมนตรีศึกษาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน

6. การส่งเสริมโอกาสที่เท่าเทียมทางการศึกษาสำหรับสตรีและเด็กหญิง

7. การพัฒนาและเสนอหลักสูตรอาเซียนศึกษา ทั้งในระดับประถม มัธยม และอุดมศึกษา

8. การสนับสนุนพลเมืองของประเทศสมาชิกให้เป็นผู้มีความเชี่ยวชาญในภาษาอังกฤษ เพื่อให้สามารถสื่อสารกันได้โดยตรงและเข้าร่วมในประชาคมระหว่างประเทศได้กว้างขวางขึ้น

            9. การส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต การส่งเสริมการพัฒนาการดูแลเด็กปฐมวัยด้วยการแบ่งปันวิธีปฏิบัติอันดีเลิศ ประสบการณ์ และการเสริมสร้างศักยภาพในด้านดังกล่าวระหว่างกัน

          จากแนวการดำเนินการดังกล่าวข้างต้น อาเซียนได้กำหนดยุทธศาสตร์ด้านการศึกษา โดยได้จัดทำแผนปฏิบัติการ 5 ปี  ด้านการศึกษาของอาเซียน (พ.ศ.2554-2558)  มียุทธศาสตร์ที่สำคัญ 4 ยุทธศาสตร์ ได้แก่  ยุทธศาสตร์ที่ 1  การเสริมสร้างความตระหนักเกี่ยวกับอาเซียน ยุทธศาสตร์ที่ 2 คุณภาพและโอกาสทางการศึกษา ยุทธศาสตร์ที่ 3 การเคลื่อนย้ายข้ามแดนและการจัดการศึกษาให้มีความเป็นสากล และยุทธศาสตร์ที่ 4 การสนับสนุนการดำเนินงานขององค์กรรายสาขาอื่น ๆ เพื่อพัฒนาการศึกษา (ศรีวิการ์  เมฆธวัชชัยกุล, 2555 : 1 ; The official website of the Association of Southeast Asian Nations.  2009)

การศึกษามีบทบาทอย่างไรในการสร้างประชาคมอาเซียน

ในการพัฒนามนุษย์ตามแผนงานประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนนั้น ประชาคมอาเซียนได้ให้ความสำคัญกับการศึกษา โดยการเน้นการบูรณาการด้านการศึกษาให้เป็นวาระการพัฒนาของอาเซียน สร้างสังคมความรู้ด้วยการส่งเสริมการศึกษาอย่างทั่วถึง ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต และใช้กิจกรรมทางการศึกษาเป็นเครื่องมือในการสร้างอัตลักษณ์อาเซียน ทั้งนี้ ได้กำหนดให้มีการเข้าถึงการศึกษาขั้นพื้นฐานภายในปี พ.ศ.2558 (ค.ศ. 2015)  การศึกษาจึงมีบทบาทในการสร้างประชาคมอาเซียนภายในปี พ.ศ. 2558 ใน 3 เสาหลัก สรุปได้ดังนี้                   

1.บทบาทของการศึกษาในเสาประชาคมการเมืองและความมั่นคง

การศึกษาได้มีบทบาทในเสาประชาคมการเมืองและความมั่นคง โดยการสนับสนุนความเข้าใจและความตระหนักรับรู้เรื่องกฎบัตรอาเซียนให้มากขึ้นโดยผ่านหลักสูตรรายวิชาอาเซียน  และเผยแพร่กฎบัตรอาเซียนที่แปลเป็นภาษาต่างๆ ของชาติในอาเซียนให้เน้นในหลักการแห่งประชาธิปไตย เคารพในสิทธิมนุษยชนและค่านิยมในแนวทางสันติภาพ  อีกทั้ง สนับสนุน ความเข้าใจและความตระหนักรับรู้ในความหลากหลายทางวัฒนธรรม ประเพณีและความเชื่อในภูมิภาคผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่ การฝึกอบรม  โครงการแลกเปลี่ยนนักเรียนและครูอาจารย์  การประชุมผู้นำโรงเรียนเพื่อการแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นในภูมิภาคอาเซียนที่หลากหลาย การสร้างศักยภาพและเครือข่าย การจัดตั้งเวทีโรงเรียนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asia School Principals’ Forum: SEA-SPF) เป็นต้น

2. .บทบาทของการศึกษาในเสาประชาคมเศรษฐกิจ

การศึกษาได้มีบทบาทในเสาประชาคมเศรษฐกิจ โดยการพัฒนากรอบทักษะภายในประเทศของแต่ละประเทศสมาชิกเพื่อนำไปสู่การจัดทำการยอมรับทักษะในอาเซียน  อีกทั้งยังมีบทบาทในการสนับสนุนการขับเคลื่อนของนักเรียน นักศึกษา และการเคลื่อนย้ายแรงงานที่มีฝีมือในภูมิภาคโดยผ่านกลไกความร่วมมือในระดับภูมิภาคระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียน  โดยดำเนินควบคู่ไปกับการปกป้องและปรับปรุงมาตรฐานด้านการศึกษาและวิชาชีพ  ตลอดจนพัฒนามาตรฐานด้านอาชีพบนพื้นฐานของความสามารถในภูมิภาคอาเซียน โดยมุ่งไปที่การสนับสนุนการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อให้สามารถแข่งขันได้ทั้งในระดับภูมิภาคและระดับโลก และเพื่อสนองตอบต่อความต้องการของภาคอุตสาหกรรม

3. บทบาทของภาคการศึกษาในเสาประชาคมสังคมและวัฒนธรรม

การศึกษาได้มีบทบาทในเสาประชาคมสังคมและวัฒนธรรมในหลายด้าน  ได้แก่  บทบาทในการพัฒนาเนื้อหาสาระร่วมเรื่องอาเซียน เพื่อใช้สำหรับการฝึกอบรมและการสอนของครูอาจารย์ด้านศิลปวัฒนธรรมอาเซียน  บทบาทในการสนับสนุนโครงการระดับภูมิภาคที่มุ่งเน้นการส่งเสริมการตระหนักรับรู้เกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกแก่เยาวชน เช่น การนำเที่ยวโรงเรียนอาเซียน  โครงการแลกเปลี่ยนนักเรียนนักศึกษาอาเซียน การประชุมเยาวชนอาเซียนด้านวัฒนธรรม การประชุมสุดยอดเยาวชนนักศึกษาระดับมหาวิทยาลัยอาเซียน การประชุมเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน ฯลฯ   การศึกษายังมีบทบาทในการสนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิตในประเทศสมาชิก  รวมทั้ง ยังมีบทบาทในการจัดให้มีการประชุมวิจัยทางด้านการศึกษาอาเซียนเพื่อส่งเสริมความร่วมมือและพัฒนาในภูมิภาคให้เป็นเวทีเพื่อแลกเปลี่ยนมุมมองในประเด็นที่เกี่ยวข้องของภูมิภาค  ตลอดจนสนับสนุนความเข้าใจและการตระหนักรับรู้ในเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมในภูมิภาค โดยการบูรณาการให้อยู่ในหลักสูตรในโรงเรียน (ศรีวิการ์  เมฆธวัชชัยกุล, 2555 : 3-4 ;  สุรินทร์  พิศสุวรรณ, 2555)

นโยบายด้านการศึกษาของอาเซียนมีผลกระทบต่อนโยบายด้านการศึกษาของไทยอย่างไร

            จากนโยบายด้านการศึกษาของอาเซียนที่กำหนดขึ้น ได้ส่งผลให้ประเทศไทยต้องกำหนดนโยบายด้านการศึกษาให้สอดคล้องกับนโยบายของอาเซียนเช่นกัน  โดยประเทศไทยได้มีการเตรียมความพร้อมในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนมาอย่างต่อเนื่อง นับตั้งแต่การประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 15 เมื่อปี 2553 ได้มีการประกาศปฏิญญาชะอำ-หัวหิน ว่าด้วยการเสริมสร้างความร่วมมือด้านการศึกษาเพื่อบรรลุเป้าหมายประชาคมอาเซียนที่เอื้ออาทรและแบ่งปัน ที่เน้นความสำคัญของบทบาทการศึกษาในการสร้างประชาคมอาเซียนทั้ง 3 เสาหลัก  ต่อมาในปี 2554 รัฐบาลได้กำหนดนโยบายการเตรียมความพร้อมเพื่อนำประเทศไปสู่การเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 อย่างสมบูรณ์  โดยสร้างความพร้อมและความเข้มแข็งทั้งด้านการเมืองและความมั่นคง  ด้านเศรษฐกิจ  ด้านสังคมและวัฒนธรรม  นอกจากนี้ ได้กำหนดนโยบายให้ความสำคัญต่อการเพิ่มขีดความสามารถของทรัพยากรมนุษย์เพื่อรองรับการเปิดเสรีประชาคมอาเซียน โดยร่วมมือกับภาคเอกชนและสถาบันการศึกษาในการวางแผนการผลิตและพัฒนากำลังคนให้มีคุณภาพและปริมาณเพียงพอ สอดคล้องกับความต้องการของภาคการผลิตและบริการ  

            ทั้งนี้ ประเทศไทยได้จัดทำแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ พ.ศ. 2555 – 2559 ที่ได้กำหนดให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมของประเทศไทยในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ในการสร้างความตระหนักในความสำคัญของประชาคมอาเซียน และผลกระทบที่จะเกิดขึ้น พัฒนาขีดความสามารถของผู้ประกอบการให้สามารถแข่งขันได้และใช้ประโยชน์จากประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน พัฒนาทักษะแรงงานให้มีความสามารถเป็นที่ยอมรับของตลาดแรงงานอาเซียน รวมทั้งการปรับกฎ ระเบียบ และการจัดการเชิงสถาบันให้สอดรับกับกติกาของอาเซียน โดยได้กำหนดแนวทางการพัฒนาเพื่อเตรียมความพร้อมด้านการศึกษาเพื่อรองรับการเข้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียน ภายใต้ยุทธศาสตร์ต่าง ๆ ได้แก่ ยุทธศาสตร์การพัฒนาคนสู่สังคมแห่งการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน ประกอบด้วยการพัฒนาเด็กในวัยเรียนและการเตรียมความพร้อมกำลังคนระดับกลาง ยุทธศาสตร์การสร้างความเชื่อมโยงกับประเทศในภูมิภาคเพื่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคม ประกอบด้วยการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้สถาบันการศึกษาทั้งของรัฐและเอกชนให้มีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับในระดับสากล และการปรับปรุงและเสริมสร้างความเข้มแข็งของภาคีการพัฒนาภายในประเทศตั้งแต่ระดับชุมชนท้องถิ่น

            สำหรับกระทรวงศึกษาธิการได้จัดทำนโยบายด้านการศึกษา 5 ประการ ซึ่งมีความสอดคล้องกับแผนปฏิบัติการด้านการศึกษา 5 ปี ของอาเซียน เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินงานตามปฏิญญาอาเซียนด้านการศึกษา ได้แก่

                   นโยบายที่ 1 การเผยแพร่ความรู้ ข้อมูลข่าวสารและเจตคติที่ดีเกี่ยวกับอาเซียน เพื่อสร้างความตระหนักและเตรียมความพร้อมของครู อาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา นักเรียน นักศึกษา และประชาชน เพื่อก้าวสู่ประชาคมอาเซียน ภายในปี 2558
                   นโยบายที่ 2  การพัฒนาศักยภาพของนักเรียน นักศึกษา และประชาชนให้มีทักษะที่เหมาะสม เพื่อเตรียมความพร้อมในการก้าวสู่ประชาคมอาเซียน เช่น ความรู้ภาษาอังกฤษ ภาษาเพื่อนบ้าน เทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะและความชำนาญการที่สอดคล้องกับการปรับตัวและเปลี่ยนแปลงทางอุตสาหกรรมและการเพิ่มโอกาสในการหางานทำของประชาชนรวมทั้งการพิจารณาแผนผลิตกำลังคน
                   นโยบายที่ 3  การพัฒนามาตรฐานการศึกษา เพื่อส่งเสริมการหมุนเวียนของนักศึกษา ครู และอาจารย์ในอาเซียน รวมทั้งเพื่อให้มีการยอมรับในคุณสมบัติทางวิชาการร่วมกันในอาเซียน การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาต่าง ๆ และการแลกเปลี่ยนเยาวชน การพัฒนาระบบการศึกษาทางไกล ซึ่งช่วยสนับสนุนการศึกษาตลอดชีวิต การส่งเสริมและปรับปรุงการศึกษาด้านอาชีวศึกษาและการฝึกอบรมทางอาชีพทั้งในขั้นต้นและขั้นต่อเนื่อง ตลอดจนส่งเสริมและเพิ่มพูนความร่วมมือระหว่างสถาบันการศึกษาของประเทศสมาชิกของอาเซียน
                   นโยบายที่ 4  การเตรียมความพร้อมเพื่อเปิดเสรีการศึกษาในอาเซียน เพื่อรองรับการก้าวสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ประกอบด้วย การจัดทำความตกลงยอมรับร่วมด้านการศึกษา การพัฒนาความสามารถ ประสบการณ์ในสาขาวิชาชีพสำคัญต่าง ๆ เพื่อรองรับการเปิดเสรีการศึกษาควบคู่กับการเปิดเสรีด้านการเคลื่อนย้ายแรงงาน
                   นโยบายที่ 5  การพัฒนาเยาวชน เพื่อเป็นทรัพยากรสำคัญในการก้าวสู่ประชาคมอาเซียน

            จากนโยบายการพัฒนาการศึกษาดังกล่าว กระทรวงศึกษาธิการได้กำหนดภารกิจหลักที่จะต้องดำเนินการเพื่อขับเคลื่อนการศึกษาให้เป็นรากฐานสำคัญในการสร้างประชาคมอาเซียน โดยมีประเด็นที่สำคัญ ได้แก่  การสร้างความตระหนักเกี่ยวกับอาเซียนแก่เด็ก เยาวชน บุคลากรทางการศึกษา และประชาชนทั่วไป  การเรียนรู้ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน และภาษาอาเซียน   การพัฒนาทักษะเทคโนโลยีสารสนเทศ (ICT)  การจัดทำหลักสูตรอาเซียนศึกษา ทั้งในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน การอุดมศึกษา และการอาชีวศึกษา ทั้งในระบบและนอกระบบการศึกษา การพัฒนาทักษะวิชาชีพที่จำเป็นในตลาดแรงงานอาเซียนเพื่อรองรับการเคลื่อนย้ายแรงงานฝีมือและการเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน  การยกระดับคุณภาพสถานศึกษาเพื่อให้เป็นที่ยอมรับ รวมทั้งการพัฒนาหลักสูตรการเรียนการสอนเพื่อรองรับการถ่ายโอนหน่วยกิตระหว่างสถาบันการศึกษาและการเคลื่อนย้ายนักเรียน นักศึกษาในภูมิภาค  และการจัดทำแผนยุทธศาสตร์ด้านการศึกษาเพื่อเข้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียน (สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา, 2551 ; สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 2555 : 6-8)

ประเทศไทยกำลังประสบปัญหาคุณภาพการศึกษาอย่างไร

        การศึกษาของไทยได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของกระแส                  โลกาภิวัตน์ทั้งด้านสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมืองการปกครอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและการสื่อสาร  แม้ว่าองค์กร หน่วยงานทางการศึกษาทั้งระดับนโยบายและระดับปฏิบัติจะได้ดำเนินการจัดการศึกษาภายใต้บทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย  พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ  ตลอดจนแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ  แต่โดยภาพรวมพบว่าคนไทยยังไม่สามารถรับการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างมีคุณภาพ  (วิทยากร             เชียงกูล, 2553)  ทั้งนี้ จากการศึกษาวิจัยกรอบทิศทางการพัฒนาการศึกษาในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับบที่ 10 (พ.ศ.2550-2554) ที่สอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ.2545-2559) โดยสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (2551 : 2-3) พบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาระดับขั้นพื้นฐานเมื่อปีการศึกษา 2548 ทั้งระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาในวิชาภาษาไทย  ภาษาอังกฤษ  สังคมศึกษา  คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ซึ่งเป็นวิชาหลักและเป็นกลไกเพิ่มความสามารถในการแข่งขันต่ำกว่าร้อยละ 50 ทุกวิชา  โดยเฉพาะวิชาภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ต่ำกว่าร้อยละ 35 และจากการประเมินคุณภาพการศึกษาของสำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา มีสถานศึกษาได้มาตรฐานเพียงร้อยละ 35 เท่านั้น  โดยด้านที่ไม่ได้มาตรฐานมีรายละเอียดสรุปได้ดังนี้ 1) ด้านผู้เรียน  จากผลการประเมินพบว่าผู้เรียนไม่ได้มาตรฐานเกี่ยวกับความสามารถในการคิดอย่างเป็นระบบ เกี่ยวกับความรู้และทักษะที่จำเป็นตามหลักสูตร ทักษะการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง รักการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ทักษะการทำงาน รักการทำงาน ตลอดจนการมีความสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่น 2) ด้านผู้บริหาร  จากผลการประเมินพบว่าผู้บริหารไม่ได้มาตรฐานเกี่ยวกับการบริหารวิชาการ โดยเฉพาะการมีหลักสูตรที่เหมาะสมกับผู้เรียนและท้องถิ่น  การมีสื่อการเรียนการสอนที่เอื้อต่อการเรียนรู้  และการส่งเสริมกิจกรรมการเรียนการสอน และ 3) ด้านครู  จากผลการประเมินพบว่าครูไม่ได้มาตรฐานเกี่ยวกับความสามารถในการจัดการเรียนการสอนที่มีคุณภาพและเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  ครูในด้านการอาชีวศึกษามีจำนวนไม่เพียงพอ  สถานศึกษาอาชีวศึกษายังไม่เป็นแหล่งวิชาการทางอาชีพแก่ชุมชนและสังคมเท่าที่ควร  รวมทั้งไม่สามารถจัดการศึกษารองรับความต้องการของภาคอุตสาหกรรมและการพัฒนาประเทศอย่างมีประสิทธิภาพ 

ทั้งนี้ เมื่อพิจารณาถึงผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาระดับขั้นพื้นฐานเมื่อปีการศึกษา 2548 ที่ได้นำเสนอไว้ข้างต้นเปรียบเทียบกับผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน (O-NET) ในปีการศึกษา 2553 ทั้งระดับประถมศึกษาปีที่ 6 มัธยมศึกษาปีที่ 3 และมัธยมศึกษาปีที่ 6 พบว่าผลสัมฤทธิ์ยังคงเป็นไปในทิศทางเดียวกัน กล่าวคือ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย  คณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์  สังคมศึกษา และภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ)  ยังคงต่ำกว่าร้อยละ 50 ในทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้  โดยเฉพาะคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์  และภาษาอังกฤษยังคงต่ำกว่าร้อยละ 35 ทั้งนี้ มีข้อสังเกตว่าผลการทดสอบในกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์และภาษาอังกฤษ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 มีค่าเฉลี่ยต่ำกว่าร้อยละ 20 กล่าวคือ คิดเป็นร้อยละ 14.99  และ 19.22 เท่านั้น (สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ, 2555)

            สภาพปัญหาดังกล่าวข้างต้นเป็นไปในทิศทางสอดคล้องกับผลการศึกษาวิจัยของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาโดยสุวรรณี  คำมั่น (2551: 88-89) ที่ได้ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และแนวโน้มบริบทการเปลี่ยนแปลงสังคมโลกและสังคมไทยภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ ด้านสังคม พบว่า จุดอ่อนของการศึกษาไทย มีดังนี้

            1. คนไทยขาดทักษะด้านการคิด วิเคราะห์อย่างเป็นระบบ ทำให้การนำความรู้ไปใช้ประโยชน์มีน้อย และมีข้อจำกัดด้านทักษะทางภาษาและทักษะด้าน ICT ทำให้การแสวงหาความรู้ อยู่ในวงแคบ

            2. การศึกษามีคุณภาพด้อย โดยเฉพาะการผลิตและพัฒนา เนื่องจากขาดแรงจูงใจให้คนดี คนเก่งเข้าสู่วิชาชีพครู การจัดกระบวนการเรียนการสอนไม่เกื้อหนุนการพัฒนาคุณภาพเด็ก เน้นการเรียนแบบท่องจำ ความคิดสร้างสรรค์มีน้อย การบูรณาการการเรียนรู้ที่จะเสริมสร้างการคิดและพิจารณาปัญหาแบบองค์รวมยังเป็นจุดอ่อนสำคัญ

            3. การจัดการองค์ความรู้ในระดับชุมชนไม่เป็นระบบ ขาดการรวบรวมและนำไปใช้ประโยชน์ และการถ่ายทอดความรู้สู่บุคคลอื่นยังมีน้อย เป็นสาเหตุให้การเรียนรู้ของคนในชุมชนอยู่ในวงจำกัด

            4. สถาบันหลักทางสังคมมีบทบาทน้อยในการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และพัฒนาศักยภาพคนไทย  ขณะเดียวกันวิถีชีวิตสมัยใหม่มีผลให้ความเชื่อศรัทธาในหลักศาสนาเสื่อมถอย ส่วนสถาบันการศึกษาให้ความสำคัญกับใบรับรองการศึกษามากกว่าการนำความรู้ที่มาปฏิบัติจริง

            5. คนไทยยังขาดความตระหนักในการดูแลสุขภาพตนเอง นำไปสู่การเจ็บป่วยและพัฒนาการทางด้านสมอง สติปัญญา และการเรียนรู้

            6. การเข้าถึงบริการทางการศึกษาของกลุ่มคนยากจนและผู้ด้วยโอกาสยังไม่ครอบคลุม ทำให้คนยากจนจำนวนมากยังขาดโอกาสทางการศึกษา

            นอกจากนี้ จากผลการประเมินคุณภาพการศึกษาภายนอก รอบสอง (พ.ศ.2553) พบว่ายังมีสถานศึกษาจำนวนหนึ่งในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา อาชีวศึกษา และอุดมศึกษายังไม่ผ่านการรับรอง  ส่วนใหญ่เป็นสถานศึกษาในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา ซึ่งผ่านการรับรองเพียง 79.68  ทั้งนี้ จากผลการประเมินในเบื้องต้นพบว่าสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่ไม่ผ่านการรับรองเนื่องจากมีปัญหาคุณภาพครู  สำหรับระดับอาชีวศึกษาพบว่าคุณภาพของอาจารย์ยังต่ำ โดยมีอาจารย์ที่มีวุฒิปริญญาตรี ร้อยละ 74.00 ที่เหลือต่ำกว่าปริญญาตรี และบัณฑิตที่ผลิตออกไปนั้นยังไม่เข้าสู่ตลาดแรงงานในสาขาที่ประเทศต้องการ  ส่วนปัญหาคุณภาพของมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่เป็นเรื่องของคุณวุฒิและคุณภาพของอาจารย์  กล่าวคือ จำนวนอาจารย์ที่จบปริญญาเอกในมหาวิทยาลัยมีเพียงร้อยละ 20 (สำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา, 2555)

            อย่างไรก็ตาม สำนักงานสภาการศึกษา (Office of the Education Council, 2008) ได้สรุปผลการจัดการศึกษาของประเทศไทย และได้เสนอแนวทางการแก้ปัญหาและเพิ่มคุณภาพการศึกษา โดยเฉพาะด้านคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์ และภาษาอังกฤษ มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2550  แต่ผลการประเมินดังกล่าวข้างต้นยังเป็นข้อมูลที่สะท้อนให้เห็นถึงคุณภาพการศึกษาไทยที่ยังอยู่ในขั้นวิกฤติและมีแนวโน้มที่จะมีคุณภาพต่ำลง  โดยเฉพาะคุณภาพของผู้เรียนในรายวิชาหลักที่เป็นตัวชี้ถึงความสามารถในการแข่งขัน  ดังนั้น รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงควรเร่งพัฒนาคนเพื่อให้สามารถนำพาประเทศก้าวสู่ประคมอาเซียนอย่างสมบูรณ์ตามที่กำหนดในปี พ.ศ.2558 ไปพร้อม ๆ กับการเร่งระดมสรรพกำลังในการทบทวน ปรับปรุง แก้ไขปัญหาคุณภาพการศึกษาต่ำที่ประเทศไทยกำลังประสบอยู่อย่างเร่งด่วน ไม่เช่นนั้น การเข้าสู่ประชาคมอาเซียนก็จะไม่สร้างประโยชน์แก่ประเทศไทยเท่าที่ควรจะเป็น

ประเทศไทยมีการเตรียมพร้อมด้านการศึกษาอย่างไรเพื่อการก้าวสู่อาเซียน

ในการดำเนินงานเพื่อเตรียมความพร้อมด้านการศึกษาเพื่อนำพาประเทศไปสู่การเป็นสมาชิกของประชาคมอาเซียนอย่างสมบูรณ์นั้น  ผู้เขียนเห็นว่าจำเป็นต้องมีการวางแผนดำเนินงานให้มีการพัฒนาที่ยั่งยืนเพื่อให้การศึกษาเป็นพื้นฐานในการพัฒนาด้านเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมอย่างแท้จริง  สำหรับแนวคิดในการพัฒนาที่ยั่งยืนนั้น พฤทธิ์  ศิริบรรณพิทักษ์ (2553 : 107-108)  ได้ให้แนวคิดไว้สรุปได้ว่าในระดับชาติจะต้องมีการกำหนดยุทธศาสตร์องค์รวมในการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยให้มีการบูรณาการ “การศึกษา” เข้าเป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์  และรัฐบาลควรแสดงบทบาทนำในการนำเสนอวิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืน  โดยเฉพาะสื่อสารมวลชนและหลักสูตรการศึกษาทุกระดับ รวมทั้งหลักสูตรการเตรียมครูก่อนประจำการและการพัฒนาครูประจำการ  อีกทั้ง ได้เสนอแนวคิดให้ผู้นำรัฐบาลต้องแสดงเจตจำนงทางการเมืองในการจัดให้การพัฒนาที่ยั่งยืนเป็นวาระเร่งด่วนของชาติและเล็งเห็นความสำคัญของการยกระดับจิตสำนึกของมหาชน และการใช้การศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญในการดำเนินการ นอกจากนี้ ประชาคมทุกระดับ โดยเฉพาะระดับชาติต้องให้การสนับสนุนอย่างเข้มแข็งเพื่อให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนและมีความร่วมมือใกล้ชิดระหว่างองค์กรระดับชาติ  

จากแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืนโดยการใช้การศึกษาเป็นพื้นฐานในการพัฒนาด้านต่าง ๆ เมื่อนำมาเชื่อมโยงกับแนวทางการพัฒนาประเทศเพื่อก้าวสู่ประชาคมอาเซียนนั้น  จะเห็นได้ว่าเท่าที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน (ปี พ.ศ.2555) รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้มีความพยายามขับเคลื่อนการศึกษาให้เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาประเทศเพื่อเข้าสู่ประชาคมอาเซียน  โดยที่ผ่านมากระทรวงศึกษาธิการที่ได้กำหนดการเตรียมความพร้อมและแนวทางการดำเนินงานทั้งในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน  การอาชีวศึกษา  การอุดมศึกษา และการศึกษานอกระบบและตามอัธยาศัย ได้แก่ การจัดให้มีหลักสูตรอาเซียนศึกษา  การส่งเสริมการแลกเปลี่ยนบุคลากรและนักเรียน  การแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีสารสนเทศ (ICT) เชื่อมโยงภายในประชาคมอาเซียน การใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษากลางของประชาคมอาเซียน โดยกระทรวงศึกษาธิการได้ตั้งเป้าหมายให้นักเรียนที่จบชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 สามารถสื่อสารเป็นภาษาอังกฤษได้ โดยการสร้างศูนย์อำนวยการเพื่อให้ครูเจ้าของภาษามาสอน  พัฒนาการเรียนการสอนแบบ English for Integrated Studies (EIS) ซึ่งเป็นการสอนที่มีการ บูรณาการการสอนภาษาอังกฤษในวิชาวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์  การพัฒนาห้องเรียนแห่งอนาคต (The Global Class) ซึ่งเป็นห้องเรียนอิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถเชื่อมโยงการเรียนการสอนได้อย่างหลากหลาย และการอบรมภาษาอังกฤษให้กับครู  นอกจากนี้ ยังมีหน่วยงานภาครัฐอื่น ๆ ได้เตรียมความพร้อมแก่บุคลากรและประชาชนสู่ประชาคมอาเซียนด้วยเช่นกัน ได้แก่ กระทรวงอุตสาหกรรม  กระทรวงพาณิชย์  กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงแรงงาน  กระทรวงวัฒนธรรม  กระทรวงสาธารณสุข  กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกระทรวงคมนาคม เป็นต้น (ศรีวิการ์  เมฆธวัชชัยกุล, 2555 : 4 ; สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 2555 : 8-9)

อย่างไรก็ตาม ในมุมมองของผู้เขียนเห็นว่าการดำเนินงานด้านการศึกษาเพื่อพัฒนาครู นักเรียน นักศึกษา และบุคลากรให้มีความรู้เกี่ยวกับอาเซียน มีทักษะด้านภาษาอังกฤษและเทคโนโลยีสารสนเทศนั้น กระทรวงศึกษาธิการได้ดำเนินการไปเพียงบางส่วนเท่านั้น แต่ยังไม่ครอบคลุมทั่วถึงไปยังครูและนักเรียนส่วนใหญ่ของประเทศ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งการดำเนินงานในกิจกรรม/โครงการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาทักษะภาษาอังกฤษและเทคโนโลยีสารสนเทศ หน่วยงานที่รับผิดชอบได้ดำเนินงานเฉพาะในโรงเรียนแกนนำหรือโรงเรียนนำร่องเพียงไม่กี่แห่งในแต่ละเขตพื้นที่การศึกษา  ส่วนประชาชนส่วนใหญ่ในภาคเอกชนและประชาชนทั่วไปยังไม่มีความรู้เกี่ยวกับอาเซียน อีกทั้ง ยังไม่ทราบถึงผลกระทบของอาเซียนที่จะมีผลต่อภาคธุรกิจและการดำรงชีวิตของตนเองและของคนไทยในอนาคต  นอกจากนี้ แผนการดำเนินงานในบางประการยังอยู่ในระดับการกำหนดแผนดำเนินงานที่ยังไม่นำไปสู่การปฏิบัติ ดังนั้น ผู้เขียนจึงเห็นว่าการดำเนินงานเพื่อให้การศึกษาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคนไทยให้มีความรู้ความสามารถ และคุณลักษณะตามที่อาเซียนกำหนดอย่างแท้จริงนั้น  กระทรวงศึกษาธิการและหน่วยงานที่รับผิดชอบควรกำหนดแผนการพัฒนาครู นักเรียน นักศึกษา และบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ตลอดถึงประชาชนให้เป็นไปอย่างทั่วถึง ต่อเนื่อง มีคุณภาพ และนำไปสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมได้จริงโดยเร็ว  ขณะเดียวกัน ก็ต้องเร่งแก้ปัญหาคุณภาพการศึกษาไทยที่อยู่ในขั้นวิกฤติที่เป็นมาตั้งแต่อดีตและมีแนวโน้มที่จะรุนแรงมากขึ้นในอนาคตอย่างเป็นระบบทั้งในระดับนโยบายและการปฏิบัติ   นั่นหมายถึงว่ารัฐบาลจะต้องยอมลงทุนทางการศึกษาที่ถือว่าการศึกษาเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคน เพื่อนำพาประเทศไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนอย่างสมบูรณ์ในด้านการเมืองและความมั่นคง  ด้านเศรษฐกิจ  และด้านสังคมวัฒนธรรมตามหลักการของประชาคมอาเซียนต่อไป 

ประเทศไทยต้องปรับตัวด้านหลักสูตรและการสอนอย่างไร

จากการที่ผู้เขียนได้ศึกษาวัตถุประสงค์ที่กำหนดในหลักการและข้อตกลงที่ปรากฏในลักษณะต่าง ๆ ของอาเซียน  รวมทั้งบทบาทของการศึกษาในการสร้างประชาคมอาเซียน  นโยบายด้านศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการดังที่ได้กล่าวสรุปมาแล้วในตอนต้น  อีกทั้ง การเข้าร่วมรับฟังข้อคิดเห็นของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มุมมองของนักการศึกษา  ตลอดจนข้อมูลความรู้เกี่ยวกับอาเซียนทั้งจากเวทีการประชุมและจากเว็ปไซต์ของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศ  ผู้เขียนได้นำมาประมวลเพื่อนำมาเป็นฐานความคิดในการวิเคราะห์แนวโน้มด้านหลักสูตรและ        การสอนของประเทศไทยที่จะต้องมีการปรับตัวเพื่อรองรับความเปลี่ยนแปลงที่เป็นผลมาจากหลักการและข้อตกลงของอาเซียน  โดยผู้เขียนเห็นว่าในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนนั้นประเทศไทยต้องปรับตัวด้านหลักสูตรและการสอนในประเด็นดังต่อไปนี้  (สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ, 2552 ; สุรินทร์  พิศสุวรรณ, 2555; สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา, 2555 : 6-8 ; ศรีวิการ์  เมฆธวัชชัยกุล, 2555 : 1-4 ; ณรงค์  พุทธิชีวิน, 2555 ; จุไรศิริ       ชูรักษ์, 2555 : 191-203 ; Virginia A. Miralao and Lucille C. Gregorio, n.d. ; The official website of the Association of Southeast Asian Nations, 2009)  

1. ในระดับประเทศจะมีการกำหนดนโยบายในการเสริมสร้างความเข้มแข็งให้สถาบันการศึกษาได้มีมาตรฐานเป็นที่ยอมรับในระดับสากล  โดยการจัดทำกรอบมาตรฐานคุณวุฒิเพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาระบบคุณวุฒิวิชาชีพให้สามารถรองรับการเปิดเสรีด้านแรงงาน  ทั้งนี้ สถาบันการศึกษาจะมีการดำเนินการโดยใช้มาตรฐานคุณวุฒิระดับสากลมาเป็นกรอบทิศทางในการปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตร  ซึ่งหลักสูตรที่ปรับปรุงและพัฒนาขึ้นจะเป็นหลักสูตรที่มีชาวต่างชาติมาเข้าเรียน  จึงส่งผลให้แต่ละประเทศจะจัดทำเว็ปไซต์ของประเทศตนเองเป็นภาษาอังกฤษ  อีกทั้ง แต่ละประเทศมีแนวโน้มที่จะปรับปฏิทินการศึกษาของประเทศตนเองให้สอดคล้องกันกับประเทศสมาชิก เพื่อให้มีการรับรองคุณวุฒิการศึกษาระหว่างกันได้  นอกจากนี้ การประเมินคุณภาพการศึกษา หลักสูตร และการสอนจะใช้ระบบมาตรฐานสากล  โดยการประเมินการศึกษาของประเทศไทยจะไม่เป็นการประเมินเพียงในระดับของสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.)  

2. หน่วยงานทางการศึกษาจะมีการเพิ่มหลักสูตรการศึกษาเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนในทุกระดับตั้งแต่ระดับประถมศึกษาจนถึงระดับอุดมศึกษา โดยอาจจัดเป็นรายวิชาเพิ่มเติมจากสาขาวิชาต่าง ๆ ที่มีอยู่เดิม หรือเป็นรายวิชาในหมวดศึกษาทั่วไปในระดับอุดมศึกษา หรือเป็นการบูรณาการเนื้อหาเข้ากับวิชาต่างๆ ในหลักสูตรเดิม เพื่อให้ผู้เรียนได้รู้จักประเทศอาเซียนในทุกมิติ  ทั้งนี้  จะมีการให้ความสำคัญมากขึ้นกับการจัดหลักสูตรอาเซียนให้เหมาะสมกับการศึกษาในแต่ละระดับชั้น โดยคำนึงถึงการจัดวางหลักสูตร รายวิชา และเนื้อหาอย่างเป็นระบบ และมีความต่อเนื่อง นอกจากนี้ ในอนาคตอาจมีหลักสูตรแกนกลางของอาเซียน (ASEAN Core Curriculum) กล่าวคือ อาจมีการจัดทำเนื้อหาสาระการเรียนรู้แกนกลางของอาเซียนร่วมกัน เพื่อให้แต่ละประเทศได้นำเนื้อหาสาระการเรียนรู้แกนกลางเหล่านั้นไปใช้ในการเรียนการสอนในส่วนที่เกี่ยวข้องกับความเป็นอาเซียน โดยยังเปิดโอกาสให้แต่ละประเทศได้ใช้เนื้อหาสาระที่สอดคล้องกับสภาพความต้องการ อัตลักษณ์ และคุณลักษณะเฉพาะของประเทศของตนเป็นหลัก

3. กระบวนการเรียนการสอนตามหลักสูตรจะมุ่งเน้นเพื่อให้ได้ผู้เรียนที่มีคุณภาพ  โดยให้มีทั้งด้านความรู้  คุณลักษณะ และทักษะต่าง ๆ ที่สนองตอบต่อความต้องการของความเป็นอาเซียน ดังนั้น การเรียนการสอนที่กำหนดให้มีการบูรณาการเนื้อหาอาเซียนสู่การเรียนการสอนจะไม่เพียงแต่บูรณาการเพียงเนื้อหาเพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ และเจตคติที่ดีต่อการอยู่ร่วมกันในอาเซียนเท่านั้น  แต่จะให้ความสำคัญกับการบูรณาการทักษะต่าง ๆ ด้วยเช่นกัน  โดยเฉพาะทักษะ 5C ที่จะบูรณาการสู่การเรียนการสอนในทุกรายวิชา ได้แก่ ทักษะการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ (Creative problem solving skills)  ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical thinking skills)  ทักษะการร่วมมือ (Collaborative skills)  ทักษะการสื่อสาร (Communicative skills)  และทักษะคอมพิวเตอร์ (Computing skills)   

4. หน่วยงานที่จัดการศึกษาจะมุ่งพัฒนาหลักสูตรที่เน้นอาชีพและผลิตบัณฑิตใน 7 สาขา ในปริมาณที่มากขึ้น ได้แก่  วิศวกรรม การสำรวจ สถาปัตยกรรม แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล และบัญชี เนื่องจากประเทศสมาชิกอาเซียนได้มีการจัดทำข้อตกลงที่เรียกว่า Mutual Recognition Agreement (MRA) เพื่ออำนวยความสะดวกในการยอมรับคุณสมบัติของนักวิชาชีพที่สำคัญร่วมกัน  ส่งผลให้มีการถ่ายเทแรงงานฝีมือได้เสรีมากขึ้น  ทั้งนี้ อาชีพเหล่านี้จะได้รับการยกเว้น ไม่มีการกีดกัน สามารถเดินทางไปประกอบอาชีพในประเทศอาเซียนอื่น ๆ ได้อย่างเสรี  นอกจากนี้ จะมีการผลิตบัณฑิตในสาขาพยาบาลผู้ใหญ่มากขึ้น  เนื่องจากสังคมไทยในอนาคตจะเป็นสังคมผู้สูงอายุ (Aging Society)  

5. สถาบันการศึกษาและหน่วยงานภาคธุรกิจและเอกชนจะมีการประสานงานอย่างใกล้ชิด และมีส่วนร่วมในการพัฒนาหลักสูตรเพื่อให้ได้กำลังคนที่มีทักษะแรงงานที่มีฝีมือ และเป็นแรงงานที่มีมาตรฐาน โดยจะให้ความสำคัญกับการฝึกงานในรูปแบบต่างๆ และถือว่าการฝึกงานเป็นกระบวนการสำคัญที่สะท้อนถึงมาตรฐานของทักษะแรงงานในภาคปฏิบัติ 

6. ในระดับอาชีวศึกษา ประเทศสมาชิกจะร่วมกันกำหนดแนวทางให้มีการส่งเสริมให้เยาวชนในระดับอาชีวศึกษาได้รับทุนแลกเปลี่ยนจากประเทศสมาชิกเดินทางไปทำงานช่วงสั้นๆ ในระหว่างปิดภาคการศึกษาหรือกำหนดเป็นชั่วโมงฝึกงานในหลักสูตรต่าง ๆ เช่น หลักสูตรการบริการ ช่างฝีมือ และการท่องเที่ยว ฯลฯ  โดยเปิดโอกาสให้ผู้เรียนในสายอาชีพมีประสบการณ์ตรงในการทำงานในประเทศสมาชิก  อีกทั้ง จะมีการแลกเปลี่ยนบุคลากร และนักศึกษาอย่างกว้างขวาง 

7. รูปแบบของหลักสูตรและการเรียนการสอนจะมีรูปแบบที่หลากหลายและมีทางเลือกแก่ผู้เรียนมากขึ้น ได้แก่ การเรียนทางไกล  การเรียนในระบบ  นอกระบบ และตามอัธยาศัย  ตลอดจนการเรียนตามความสนใจในหลักสูตรระยะสั้นต่าง ๆ  นอกจากนี้ แต่ละประเทศจะพัฒนาหลักสูตรที่เน้นความร่วมมือระหว่างประเทศ และหลักสูตรนานาชาติมากขึ้น โดยหลักสูตรและการเรียนการสอนเป็นภาษาอังกฤษจะมีเกิดขึ้นเป็นจำนวนมาก  ซึ่งเป็นหลักสูตรที่จัดการเรียนการสอนในสถาบันการศึกษาสำหรับผู้ที่กำลังศึกษาในระดับต่าง ๆ และหลักสูตรฝึกอบรมระยะสั้นสำหรับผู้ที่อยู่ในวัยทำงาน ที่เป็นผลมาจากนโยบายการส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนไทยสามารถสื่อสารกับประชาชนทุกประเทศในอาเซียนอย่างน้อยที่สุดเป็นภาษาอังกฤษ อีกทั้ง จะมีการให้เรียนรู้เพิ่มเติมภาษาอาเซียนอื่นอีกหนึ่งภาษาเป็นอย่างน้อย นอกจากนี้ จะมีการพัฒนาทักษะภาษาอังกฤษที่ใช้ในการเรียนการสอนสำหรับผู้สอนทุกระดับอีกด้วย

8. นโยบายระดับชาติจะให้ความสำคัญเร่งด่วนกับการเรียนการสอนที่ยกระดับคุณภาพการศึกษาในรายวิชาคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์ และภาษาอังกฤษ เนื่องจากเป็นรายวิชาที่พัฒนาคนให้มีความสามารถในการแข่งขันในเวทีนานาชาติ  ซึ่งเป็นผลมาจากผลการประเมินในระดับต่าง ๆ ที่พบว่าประเทศไทยกำลังประสบปัญหาอยู่ในขั้นวิกฤติ ดังนั้น ในระดับนโยบายจะมีการกำหนดแนวทางการแก้ปัญหาและยกระดับคุณภาพในรายวิชาคณิตศาสตร์  วิทยาศาสตร์  และภาษาอังกฤษ  ส่วนในระดับปฏิบัติ ครูผู้สอนในรายวิชาดังกล่าวจะได้รับการพัฒนาให้สามารถจัดการเรียนการสอนที่ให้ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์สูงขึ้น  ซึ่งจากแนวทางการแก้ปัญหาทั้งในระดับนโยบายและระดับปฏิบัติก็จะส่งผลให้มีการทบทวนหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอน ใน 3 รายวิชาดังกล่าว

9. องค์กรภาคเอกชนและภาคธุรกิจจะเข้ามาลงทุนทางการศึกษา โดยการเปิดหลักสูตร ตามที่ตนเองต้องการ  ที่ผ่านมาได้มีองค์กรสื่อสารมวลชน  องค์กรธุรกิจร้านสะดวกซื้อ ตลอดจนองค์กรธุรกิจด้านร้านอาหารได้เปิดสถาบันการศึกษาหรือสถาบันการสอนเพื่อผลิตและพัฒนาคนเข้าสู่วงการอาชีพที่ตนเองต้องการอย่างครบวงจร

สรุป

            การที่ประเทศไทยเป็นสมาชิกประชาคมอาเซียนได้ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วในหลาย ๆ ด้าน  การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวได้ส่งผลกระทบให้ประเทศไทยต้องปรับตัวในด้านต่าง ๆ ให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจโลก  โดยเน้นการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ  สำหรับผลกระทบด้านการศึกษาของประเทศไทยนั้น ได้ส่งผลให้มีการกำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ แนวทางการดำเนินงาน และแผนการเตรียมความพร้อมในหน่วยงานระดับต่าง ๆ  เพื่อให้ได้กำลังคนที่มีคุณลักษณะตามที่ต้องการ กล่าวคือ คุณลักษณะของกำลังคนของอาเซียนที่สำคัญ ได้แก่ ทักษะการแก้ปัญหา ทักษะการคิด  ทักษะการร่วมมือ  ทักษะการสื่อสาร และทักษะคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยี  ทั้งนี้ การศึกษาจะเป็นตัวจักรสำคัญในการพัฒนา โดยหลักสูตรและการสอนถือเป็นเครื่องมือสำคัญของตัวจักรในการจัดการศึกษาดังกล่าว  จากผลกระทบของประชาคมอาเซียนต่อการศึกษา จึงย่อมส่งผลให้หลักสูตรและการสอนของประเทศไทยได้รับผลกระทบด้วยเช่นกัน  โดยหลักสูตรและการสอนต้องมีการเปรับปรุงและพัฒนาไปในทิศทางเพื่อส่งเสริมและพัฒนาคนให้มีความรู้ความสามารถ คุณลักษณะ และทักษะต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม การศึกษา หลักสูตร และการสอนของไทยเท่าที่ผ่านมายังมีปัญหาและอุปสรรคเป็นผลให้คุณภาพการศึกษาของไทยอยู่ในขั้นวิกฤติ กล่าวคือ การบริหารวิชาการ  การจัดกิจกรรมการเรียนรู้  และคุณภาพของผู้เรียนในระดับต่าง ๆ ยังไม่ได้มาตรฐาน  นอกจากนี้ คุณลักษณะของคนไทยและการบริหารจัดการทางการศึกษาในหลาย ๆ ด้านยังไม่เป็นที่น่าพอใจ  ดังนั้น นับจากนี้เป็นต้นไปจนถึงปี พ.ศ. 2558  ประเทศไทยจึงมีแนวโน้มที่จะมีรูปแบบหลักสูตรและการสอนใหม่ ๆ และหลากหลายเกิดขึ้น  นำไปสู่การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคนรองรับการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนอย่างสมบูรณ์  อย่างไรก็ตาม ปัญหาวิกฤติคุณภาพการศึกษาที่ประเทศไทยกำลังประสบอยู่ก็ถือเป็นปัญหาสำคัญที่รอการแก้อย่างเร่งด่วน  หากคุณภาพการศึกษาไทยยังคงต่ำกว่ามาตรฐานอย่างที่เป็นอยู่  การเข้าสู่ประชาคมอาเซียนในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ก็ดูจะไม่สร้างประโยชน์แก่ประเทศไทยเท่าที่ควร  แต่กลับจะเป็นข้อเสียเปรียบในเวทีการแข่งขัน โดยเฉพาะการแข่งขันด้านเศรษฐกิจที่มีลักษณะการเป็นตลาดและฐานการผลิตร่วมกัน และมีการบูรณาการอย่างสมบูรณ์กับเศรษฐกิจโลก       

เอกสารอ้างอิง

กรมประชาสัมพันธ์. (2555). ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนคืออะไร มีเป้าหมายอย่างไร และไทยได้ประโยชน์อย่างไร. สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม 2555.  จาก   http://hq.prd.go.th/prTechnicalDM/ewt_news.php?nid=510.

จุไรศิริ  ชูรักษ์. (2555). “ผลกระทบ ความพร้อม และการปรับตัวด้านการศึกษาของไทยในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน” อาเซียนศึกษา (ASIAN STUDIES). สงขลา : มหาวิทยาลัย                      ราชภัฏสงขลา.

ณรงค์  พุทธิชีวิน. (2555).  เอกสารการประชุมปฏิบัติการ เรื่อง “บทบาทการเป็นมหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อก้าวสู่สังคมอาเซียน” วันที่  6  มิถุนายน  พ.ศ. 2555                        ณ ห้องประชุมเฉลิมพระเกียรติ  80 พรรษา, มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา จังหวัดสงขลา.

พฤทธิ์  ศิริบรรณพิทักษ์.  (2553).  การจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน : พื้นฐานการศึกษาด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ไทยสัมพันธ์.

วิทยากร  เชียงกูล.  (2553).  สภาวะการศึกษาไทย ปี 2551/2552  บทบาทการศึกษาไทยกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม.  กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัด วี.ที.ซี. คอมมิวนิเคชั่น. 

ศรีวิการ์  เมฆธวัชชัยกุล.  (2555).  ทิศทางและนโยบายการศึกษาสู่ประชาคมอาเซียน.  เอกสารประกอบการบรรยายในการประชุมเรื่อง “มุ่งหน้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียน” เมื่อวันที่ 26 – 27 เมษายน พ.ศ. 2555  ณ วิทยาลัยนานาชาติการท่องเที่ยว อำเภอเกาะสมุย มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี  จังหวัดสุราษฎร์ธานี.

สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ.  (2555). ประกาศผลสอบ O-NET ป.6  ม.3 และ ม.6.  สืบค้นเมื่อ  15  มีนาคม  2555.  จาก http://www.niets.or.th.

สุรินทร์  พิศสุวรรณ. (2555).  การบรรยายพิเศษ เรื่อง “ทิศทางการศึกษาไทยในประเทศประชาคมอาเซียน”  วันที่  28  พฤษภาคม  พ.ศ. 2555  ณ โรงเรียนมาวชิราวุธ จังหวัดสงขลา.

สุวรรณี  คำมั่น. (2551). รายงานการศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และแนวโน้มบริบทการเปลี่ยนแปลงสังคมโลกและสังคมไทย ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ ด้านสังคม. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2552).  การศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนากลยุทธ์ความร่วมมือด้านการศึกษากับประเทศเพื่อนบ้าน.  กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2555). เกี่ยวกับอาเซียน.  สืบค้นเมื่อ 1 พฤษภาคม  2555.  จากhttp://www.bic.moe.go.th/th/index.php?option=com_content&view=article&id=192&Itemid=148.

สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา.  (2555).  (ร่าง) รายงานผลการพิจารณาและติดตามความพร้อมด้านการศึกษาสู่ประชาคมอาเซียน (26 พฤษภาคม 2554 – 2 เมษายน 2555).   เอกสารประกอบการบรรยายในการประชุมเรื่อง “มุ่งหน้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียน” เมื่อวันที่ 26 – 27 เมษายน พ.ศ. 2555  ณ วิทยาลัยนานาชาติการท่องเที่ยว อำเภอเกาะสมุย มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี  จังหวัดสุราษฎร์ธานี.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.  (2551).  กรอบทิศทางการพัฒนาการศึกษาในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ.2550 – 2554) ที่สอดคล้องกับแผนการศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ. 2545 – 2559).  กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา. (2555). การประเมินคุณภาพภายนอก.  สืบค้นเมื่อ  15  พฤษภาคม  2555.  จาก http://www.onesqa.or.th.

Office of The Education Council.  (2007).  Education in Thailand 2007.  Bangkok: Office of The Education Council.

The official website of the Association of Southeast Asian Nations.  (2009). About Asian (online). Available:  http://www.aseansec.org/. May 1, 2012.

Virginia A. Miralao and Lucille C. Gregorio. (n.d.).  “Synthesis of country reports and general trends and needs” Curriculum Changes Reforms in East and South-East Asia (Online). Available: http://www.ibe.unesco.org/curriculum/Asia%20Networkpdf/bkrep3.pdf . May 1, 2012.  

The Effects and Trends of Teacher Education in Universities Arising from the ASEAN Community

THE EFFECTS AND TRENDS OF TEACHER EDUCATION IN UNIVERSITIES

ARISING FROM THE ASEAN COMMUNITY

Dr.Juraisiri  Choorak

ABSTRACT

            The article aimed to present the effects and trends of teacher education in universities as determined by policies stemming from the establishment and the progressive strengthening of the ASEAN Community. The policies of ASEAN and Thailand education were reviewed. The effects of the ASEAN Community in the aspect of teacher education were classified into 5 categories: 1) educational standard and qualification framework, 2) curriculum development, 3) teaching strategies, 4) technologies for education, and 5) lecturer qualification. The trends of teacher education in the 5 categories as follows: 1) teacher education standard and qualification will be developed to international standard and are considered ASEAN competency, 2) curricula in teacher education are diverse and international and also be cooperated among members of ASEAN community, 3) Having considered teaching strategies, academic staff are required not only to be good at English but also be able to understand other ASEAN languages. In addition, the “5C” skills needed for moving towards the living together in multicultural societies are developed. Moreover, courses and programs in the field of Mathematics, Sciences and Language tend to increase, 4) budget allocation in technology is provided adequately to support teacher education, and 5) the higher qualification of lecturers as well as the competency in using English, technology and research skills are required.

Keywords:  Teacher Education, The ASEAN Community

INTRODUCTION

The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) was established on 8 August 1967 in Bangkok, Thailand, with the signing of ASEAN Declaration (Bangkok Declaration) by the Founding Fathers of ASEAN; namely Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore and Thailand. Then Brunei Darussalam, Viet Nam, Lao PDR, Myanmar, and Cambodia then joined respectively, making up what is today the ten member states of ASEAN. The aims and purposes of ASEAN are: 1) to accelerate the economic growth, social progress and cultural development in the region through joint endeavors in the spirit of equality and partnership in order to strengthen the foundation for a prosperous and peaceful community of Southeast Asian Nations, 2) to promote regional peace and stability through abiding respect for justice and the rule of law in the relationship among countries of the region and adherence to the principles of the United Nations Charter, 3) to promote active collaboration and mutual assistance on matters of common interest in the economic, social, cultural, technical, scientific and administrative fields, 4) to provide assistance to each other in the form of training and research facilities in the educational, professional, technical and administrative spheres, 5) to collaborate more effectively for the greater utilization of their agriculture and industries, the expansion of their trade, including the study of the problems of international commodity trade, the improvement of their transportation and communications facilities and the raising of the living standards of their peoples, 6) to promote Southeast Asian studies, and 7) to maintain close and beneficial cooperation with existing international and regional organizations with similar aims and purposes, and explore all avenues for even closer cooperation among themselves. In their relations with one another, the ASEAN Member States have adopted the following fundamental principles; there are 1) mutual respect for the independence, sovereignty, equality, territorial integrity, and national identity of all nations, 2) the right of every State to lead its national existence free from external interference, subversion or coercion, 3) non-interference in the internal affairs of one another, 4) settlement of differences or disputes by peaceful manner, 5) renunciation of the threat or use of force, and 6) Effective cooperation among themselves. According to the fundamental principles, 10 ASEAN member countries stated the ASEAN charter; which is the original agreements that serves as a firm foundation in achieving the ASEAN Community by providing legal status and institutional framework for ASEAN. It also codifies ASEAN norms, rules and values; sets clear targets for ASEAN; and presents accountability and compliance.  The ASEAN Charter entered into force on 15 December 2008. In effect, the ASEAN Charter has become a legally binding agreement among the 10 ASEAN Member States. The policy of the agreement has already begun and will be completely available in 2015 [1] [2].

The policies of ASEAN and Thailand education were reviewed as follows:

         1.The three pillars of principle of the ASEAN Charter

The ASEAN Charter includes three pillars of principle; namely ASEAN Political-Security Community (APSC).  The ASEAN Economic Community (AEC)  The ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC) which each pillar brought to the blueprint as the detail as follows [3] [4] [5].

      1.1 ASEAN Political-Security Community (APSC)

      The APSC shall aim to ensure that countries in the region live at peace with one another and with the world in a just, democratic and harmonious environment. The members of the Community pledge to rely exclusively on peaceful processes in the settlement of intra-regional differences and regard their security as fundamentally linked to one another and bound by geographic location, common vision and objectives. It has the following components: political development; shaping and sharing of norms; conflict prevention; conflict resolution; post-conflict peace building; and implementing mechanisms. The APSC Blueprint envisages ASEAN to be a rules-based Community of shared values and norms; a cohesive, peaceful, stable and resilient region with shared responsibility for comprehensive security; as well as a dynamic and outward-looking region in an increasingly integrated and interdependent world.

      1.2 ASEAN Economic Community (AEC)

      The AEC shall be the goal of regional economic integration by 2015. AEC envisages the following key characteristics: 1) a single market and production base, 2) a highly competitive economic region, 3) a region of equitable economic development, and 4) a region fully integrated into the global economy. The AEC areas of cooperation include human resources development and capacity building; recognition of professional qualifications; closer consultation on macroeconomic and financial policies; trade financing measures; enhanced infrastructure and communications connectivity; development of electronic transactions through e-ASEAN; integrating industries across the region to promote regional sourcing; and enhancing private sector involvement for the building of the AEC. In short, the AEC will transform ASEAN into a region with free movement of goods, services, investment, skilled labor, and freer flow of capital. The AEC blueprint is served as a coherent master plan guiding the establishment of the ASEAN Economic Community 2015.

      1.3 ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC)

      The ASCC aims to contribute to realizing an ASEAN Community that is people-oriented and socially responsible with a view to achieving enduring solidarity and unity among the peoples and Member States of ASEAN. It seeks to forge a common identity and build a caring and sharing society which is inclusive and where the well-being, livelihood, and welfare of the peoples are enhanced. The ASCC is focused on nurturing the human, cultural and natural resources for sustained development in a harmonious and people-oriented ASEAN. The ASCC Blueprint represents the human dimension of ASEAN cooperation and upholds ASEAN commitment to address the region’s aspiration to lift the quality of life of its peoples. The goals of the ASCC are envisaged to be achieved by implementing concrete and productive actions that are people-centered and socially responsible. This set of cooperative activities has been developed based on the assumption that the three pillars of the ASEAN Community are interdependent and interrelated and that linkages are imperative to ensure complementarities and unity of purpose.

In the author’s point of view, in the early step of stemming from the established and the progressive strengthening of the ASEAN community, the AEC Blueprint and the ASCC Blueprint are the main important blueprints affecting the education policies of the member countries. In the reason that education is the most important tool in developing human resources and then high qualified human resources are the important tool enhancing the ASEAN economic then. Anyway, moving the APSC Blueprint into practice clearly shall happen after people and their economic are strong already.

         2. The ASEAN Educational policies

         The perspective in Establishing the ASEAN Community that is education underpins the community building. Education lies at the core of ASEAN’s development process, creating a knowledge-based society and contributing to the enhancement of ASEAN competitiveness. ASEAN also views education as the vehicle to raise ASEAN awareness, inspire the “we feeling”, and create a sense of belonging to the ASEAN Community and understanding of the richness of ASEAN’s history, languages, culture and common values [6]. So it can conclude that education is the most important tool in developing the human resources of the ASEAN community the role of education is directly towards the ASEAN Community development in three pillars; Political-Security Community (APSC), the ASEAN Economic Community (AEC), and the ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC).     

         To take the education policies of ASEAN into practice, in 1965 The ASEAN Community established The Southeast Asian Ministers of Education Organization (SEAMEO) which is a regional intergovernmental organization among governments of Southeast Asian countries to promote regional cooperation in education, science and culture in the region. As an organization that has continued to nurture human capacities and explored the peoples’ fullest potential, the SEAMEO maintains its work and aspirations for development with peoples of the region to make lives better in quality and equity in education, preventive health education, culture and tradition, information and communication technology, languages, poverty alleviation and agriculture and natural resources. The organization's highest policy-making body is the SEAMEO Council. The SEAMEO Secretariat is located in Bangkok, Thailand.

         The purpose and function of SEAMEO are: 1) to promote cooperation among the Southeast Asian nations through education, science and culture in order to further respect for justice, for the rule of law and for the human rights and fundamental freedoms which are the birthrights of the peoples of the world, 2) to realize this purpose the Organization will: (a) Collaborate in the work of advancing the mutual knowledge and understanding of the peoples in Southeast Asia as well as the rest of the world; (b) Promote and collaborate with the Member States, at their request, in joint projects and programs of mutual benefit concerning education, science and culture and assist the members in the development of educational activities; (c) Maintain, increase and diffuse knowledge; (d) Assist in articulating education to the economic and social goals in the individual Member States, and 3) with a view to preserving the independence, integrity and fruitful diversity of the cultures and educational systems of the Member States, the Organization is prohibited from intervening in matters which are essentially within their domestic jurisdiction. According to the purpose and function, the priority areas of duties of SEAMEO are included in 3 areas; education, culture and science. Particularly, the education which can be concluded into 6 components: 1) education in 21st Century Skills; there are character education,  entrepreneurship education, Information and Communication Technology, language and literacy, scientific and technological literacy,  2) Continuous professional development for teacher and education personnel, 3) Education For All (EFA); there are Basic education, Early childhood care and education (ECCE), Education in emergencies, Life-long learning, Reaching the unreached, Special education needs, 4) Education for sustainable development (ESD), 5) higher education, and 6) technical and vocational education [7].

         In response of the ASEAN Vision 2020 and the ASEAN Charter; there is ASEAN University Network (AUN) is envisaged as one of ASEAN Secretor Ministerial Bodies and will serve as a mechanism to: 1) strengthen existing network of cooperation among universities in ASEAN, 2) promote collaborative study, research and educational programs on the priority areas identified by ASEAN, 3) promote cooperation and solidarity among scholars, academicians and researchers in the ASEAN Member States, and 4) serve as the policy‐oriented body in higher education in the ASEAN region. Since its establishment in 1995, the AUN has moved from strength to strength with several key milestones of achievement; they are as follows: 1)promoting ASEAN Studies programs to students in the region and beyond, 2) fostering a sense of regional identity among the youth of ASEAN, 3) promoting mutual recognition of academic qualifications among universities in the region, and 4) encouraging collaborative research and information networking on priorities that contribute to realizing ASEAN’s goals for closer integration in the economic, security and socio‐cultural spheres. The AUN today stands as an integral part of ASEAN Community‐building, with a clear role to play in the ASEAN Socio‐Cultural Community process, through its many partnerships for human resource development through higher education. The areas of cooperation between AUN and SEAMEO on higher education can be concluded into 5 aspects as there are: 1) ASEAN Quality Framework and Curriculum Development, 2) Student Mobility, 3) Entrepreneurship, 4) ICT, and 5) ASEAN Research Clusters [8].

         3. The educational problems of Thailand

         The result of the National Test in Thai basic education in 2010 academic year revealed that students’ achievement was lower that 50% average, especially Mathematics, Sciences and Foreign Language (English) was lower than 35% average. In addition, the achievement in 2011 academic year found that all of 8 subjects besides Health and Physical Education in the secondary grade 6 were lower than 50% average [9]. Moreover, the research result of the Office of the Education Council conducted by Suwannee Kamman [10, p.88-89] revealed that Thai people are weak in thinking skills and have limitation in language skill and ICT skill. The education qualification is also low, especially in teacher education that the system in input selection didn’t attract bright students into the program in teacher education. Plus, the process in teaching was not based on student-centered. Additionally, there are a number of schools in basic education that cannot be assured due to the problems arising from low qualified teachers. On the other hand, the problem in the university is there are PhD lecturers just only 20% of the whole of lecturers [11].

         For Thailand joining as a member of the 10 ASEAN countries, it has brought changes and effects in many aspects to every single part of the societies, even education in universities. The changes are moving based on developing human resources which are important to develop socio economic of Thailand. In developing human resources, education; especially teacher education; is the important tool in enhancing the human resources. Thai educational achievement needs to be reviewed and improved through teacher education which to produce higher qualified teachers whom have characteristics as the 21^st century teachers as in line with the expectation of ASEAN Community as stated in ASEAN agreement. This article presented the author’s points of view and recommendations which are considered in the preparation of the near future plan and action in teacher education in universities arising from the ASEAN Community which will be completely available in 2015.    

METHODS

         Documentary research method was used in this article which based on the original agreements of the ASEAN charter, on specific educational policies of ASEAN Community countries, on educational conferences and also on literature reviewed from books and related websites between A.D.2007 – 2012.

RESULTS AND DISCUSSION

         The author considered the effects and trends of teacher education arising from the ASEAN Community under 5 categories: there are 1) educational standard and qualification framework, 2) curriculum development, 3) teaching strategies, 4) technologies for education, and 5) lecturer qualification as follows:

         1. Educational standard and qualification framework

         Until today, ASEAN Community announced the Mutual Recognition Agreement on 7 Occupations: Engineering Services, Nursing Services, Architectural Services, Surveying Qualifications, Medical Practitioners, Dental Practitioners, and Accountancy Services. In the near future, other occupations will be announced. It brings to stating those co-standard and qualification framework. Focusing on education, education can be transfer in ASEAN Community, so the concept of educational standard and qualification framework affects teacher education in universities undeniable and has broader and encompassing in the context of ASEAN Community [12, p.218-230] [13] [14]. In this point indicates that teaching qualify as a profession that in 2010 the ASEAN Community studied and published the research on teaching competency standards for Southeast Asian teachers which concluded of attributes of a competent teacher and policies and process for developing teaching competency standard. [14].   

         In April 2011, Thailand organized the conference on the development of Thailand national qualification framework and regional qualification framework [15].  So trends of teacher education in the aspect of educational standard and qualification framework can be expected that teacher education standard and qualification will be developed to international standard and are considered ASEAN competency. Presently, some fields are developed and available into action. Additionally, academic year will be corrected to be in line with the academic year of ASEAN. Today, the academic year in higher of education of Thailand was corrected that will be available soon. Anyway, in the near future in Basic education and Vocational education it will be available later; due to the policy of education exchange and transfer.  

         2. Curriculum development

         Teacher curriculum of the future needs to develop new relationships between school subjects and between them and the world outside of school, so a teacher education curriculum based on connective specialization has to develop a new relationship between the educational disciplines and between them and practical problems facing teachers. ASEAN Community stated that curriculum development is one of many ways in educational development that embody the fundamental principle of the ASEAN charter. In 2012, the ASEAN publication “Curriculum Sourcebook” which is a teaching resource for primary and secondary schools to foster and outward looking, stable, peaceful and prosperous ASEAN community. The content includes of knowing ASEAN, valuing identity and diversity, connecting global and local, promoting equity and justice, and working together for sustainable future [16]. In addition, AUN also supported the specific activity development of IP curricula and teaching materials for pre university education [8].

         Anyway, The Ministry of Thailand Education stated and has undertaken to progress preparation in education on joining the ASEAN Community by announcing the mission and supporting basic education, higher education and also vocational education both formal education and informal education to develop curriculum on ASEAN study and then take into widely teaching [17].

         So trends of teacher education in the aspect of curriculum development can be expected that curricula in teacher education will be diverse and international and also be cooperated among members of ASEAN community. Moreover, the ASEAN curriculum as units, subjects and content integrated will be studied from Basic Education until higher education with considering in scopes and sequences of the curriculum. It is possible that there will be an ASEAN Core Curriculum on ASEAN Studies that ten member countries can take the subject matters of the curriculum into their own curriculum development or into classrooms by integrating with the teaching context of each country.    

         3. Teaching strategies     

         Teacher education extends from the pre-service (before practice) to the in-service (encouraged in practice) level of teaching. SEAMEO and AUN emphasized that teaching is an important process to progress and develop an education outcome. Teaching and teacher education practice is the important process in teacher education because teachers play the key role in reforming the learning process and are change-agents for educational quality improvement. Hence, the development of teachers has been considered as a critical issue for educational reform in Thailand. Consequently, great efforts have been made to improve the status and standards of the teaching profession in line with 2542 (2002) National Education ACT. SEAMEO and AUN have undertaken to develop and continually enhance teachers’ teaching. Example; 1) the journal “SEAMEO Education Agenda” publication concludes articles in the field of teaching strategy development; such as curriculum and teaching material development, strategies planning, ICT teaching and administration, etc., 2) AUN has enhanced teacher in teaching strategies extensively covering essential aspects of higher development, 3) in 2012 SEAMEO published the book “Southeast Asian Ministers of Education Organization: Project Exemplar in Southeast Asia”. The book presents good practices and examples of pioneering programs which seek to provide recommendations and solution to issues and challenges which address national, regional and global educational concerns, 4) the 4^th AUN Rectors’ meeting which was held in July 2012 under the themed  preparation for ASEAN +3 Rectors’ Conference. The meeting discussed and addressed the AUN milestones in ASEAN+3 higher education cooperation and the feasibility of further enhancing our cooperation in accordance with the cooperation plans for the various existing frameworks, and 5) there are AUN-QA training courses for accomplishing program assessment which will  take place in December 2012 [13] [18] [19] [20].

         According to teacher education in Thailand, in 2005, a five year bachelor degree program was initiated so as to recruit and bring students with favorable attitude towards the teaching profession as entrants in teacher education. Upon completion of the program, comprising three and a half years of coursework and three semesters of teaching practice. In this program, the faculty works closely in collaboration with school and in-service teachers. With faculty as their mentors, teacher trainees will be able to practice in real situations, trained and advised by school teachers and school administrators will also provide necessary facilities to support their training. It is believed that almost all of scholarship recipients have high potential and will become qualified teachers. In maintaining profession standards, which is comprised of professional knowledge and experience, performance, and conduct [21, p.79-81].

         Nevertheless, scholarship wasn’t granted to all students, and the result of the National Test in Thai basic education was low in Mathematics, Sciences and Language and Thai people are also weak in thinking skills, language skill and ICT skill as the author presented in the previous part of this article. In addition, in the 21^st century, teacher needed to be excellent in applying teaching strategies in teaching students to be good in “5C” Skills; there are: Creative problem solving skills, Critical thinking skills, Collaborative skills, Communicative skills and Computing skills [22].

         From the Goal of ASEAN Community and also the educational problems of Thailand, it can be concluded that teachers need to learn and how their initial training can prepare them for seeing the promotion of lifelong learning as being at the centre of their future role as teachers. The new type of learning needed would need to reverse and be reflected in new forms of partnership between school and universities. Regarding the ASEAN Community; high qualified human resources are expected, so teacher education is the tool and vehicle which universities should reviewed to produce high qualified teacher to directly teach students to be high qualified human resources later in the future.

         So trends of teacher education in the aspect of teaching and teacher education practice can be expected that teaching and learning strategies that lecturers are required to be excellent in the use of English in teaching and can also use another ASEAN country language; in addition, the teaching strategies direct to developing students of ASEAN citizenship who have the “5C” skills and so which are necessary for living together in harmony in a multicultural society. Moreover, lecturers need to be excellent in applying teaching strategies in line with the context of society and also ASEAN context. Also, courses and programs in teacher education and in-service training in the fields of Mathematics, Sciences and Language tend to increase due to the fact that such subjects are crucial to enable people to be highly competent in competition in the world economy. The courses and programs in teacher education will be in many types of education.  Namely; formal education, non-formal education, distances education, etc. Teacher education includes both the pre-service and the in-service training. There will be plenty of models of in-service training using in teacher education. Moreover, due to the strictness of recruitment criteria, courses and programs in teacher education will be intensive and attract bright students to study in the field of education from granting scholarship and job guarantee, and qualified teachers will be produced.

  

         4. Technologies for education

         A foundational knowledge of educational technologies can enhance a teacher’s capacity to meet any number of goals related to teaching. In addition, a comfort with technology can help teachers quickly adapt to the changing need of students and expectations of society. One of the biggest challenges for 21^st century teachers is to respond to societal change intelligently. According to the Office of The Education Council [21, p.101] that ICT enables learners, both inside and outside school, to access a wide variety of information that goes beyond the traditional classroom setting. Students and workers, for instance, can search for cutting-edge knowledge from the internet to expand their learning horizons as well as to develop the thinking skills and creativity needed for the 21^st Century. So that is the reason why the ASEAN Community affects the resources and technologies for education in teacher education. One of 5 areas of cooperation between AUN and SEAMEO on higher education is ICT [8].  In 2012, the activities on ICT skills enhancing was held by ASEAN Community in several ways. Namely; 1) Digital Education Show Asia which was held in September, Malaysia which is the leading event that features the best in technology innovation for the education sector. The Digital Education Show Asia will focus on: integrating the use of technology in the classroom, innovative strategies to develop an eLearning environment, and incorporating the use of social networking platforms for increased interaction and participation, 2) SEAMEO publication “Southeast Asian Ministers of Education Organization: Project Exemplar in Southeast Asia” that a part of the book presents a technology solution in teaching, and 3) Southeast Asia Education Network (SEA EduNet) that is a system that links educational institutions in Southeast Asia, as well as providing a repository of learning materials for Southeast Asian people to share knowledge, ideas and best practice that have been enriched with concepts and program developed between member countries [23].

         For National Education Act B.E. 2542 (1999) and Amendments (secondary National Education Act B.E. 2545 (2002) stated in chapter 9 Technologies for education in section 64 that the state shall promote and support the production and refinement of textbooks, reference books, academic books, publications, materials, and other technologies for education through acceleration of production and incentives for producers; and development of technologies for education. In so doing, fair competition shall be ensured. The section 65 also stated that steps shall be taken for personnel development for both procedures and users of technologies for education so that they shall have the knowledge, capacities, and skills required for the production and utilization of appropriate, high-qualify, and efficient technologies [24, p.29-30]. According to the agreement in ASEAN Charter, the Ministry of Education of Thailand has undertaken to develop ICT skills of students as it was stated in the strategy plan. In addition, ICT connection exchange was supported by establishing ASEAN university and cyber university that to support the connection [17].

         So trends of teacher education in Thailand in the aspect of technologies for education can be expected that budget allocation in technology is provided adequately to support teacher education and also enhance teachers in using technology as an important tool in teaching. Additionally, educational technology cooperation is considered and promoted in the policies of ASEAN countries, and put into practice in several ways.

         5. Lecturer qualification

         The agreement of ASEAN Community as the ten member countries using English as ASEAN language and can use another ASEAN languages will be completely available in 2015, the policies of SEAMEO and also the AUN emphasize that it is necessary the qualified lectures in universities are required; which can be using English, ICT and research, particularly lecturers in Faculty of teacher education. ICT qualification is to address the pedagogical issue, the teacher preparation program at universities, revised its technology course requirement, moving it from one focusing on only the acquisition of technology skills to one in which elementary school teacher candidates were encouraged to use a range of Information and Communication Technologies (ICT) to teach various types of subject matter content, while also promoting student-centered technology integration to ensure their future students meet standard for technological literacy. In order to support teacher candidates in becoming practitioners capable of understanding and applying technology integration in their future classrooms, pre-service teachers should be prepared to teach with technology and analysis of teaching and learning with technology which requires understanding of the complex set of interrelationships among pedagogy, content, and technical knowledge. It is important to note that at the same time, it is often emphasized that technologies should not be positioned or taught as stand-alone tools. According to the policy of ASEAN, language, ICT and research is qualification was expected from lecturer, so ASEAN stated ASEAN plan of action on Science and technology; 2007-2011 and also collaborative research [25] [26].

         According to, the Ministry of Education of Thailand set the goal that primary grade 6 students can use English in communication and seeking knowledge by establishing language training center, Enhancing teachers in using “English for Integrated Studies” (EIS) in Sciences and Mathematics, developing “The Global Class” which is the electronic classroom and also teacher training of English and ICT [17]. Nevertheless, Thailand has faced the problem in using English that Thai people have limitation in language skill. The problem was obviously shown by the result of the National Test in Thai basic education and research which the author previously presented. In this case, Office of the Educational Council, Ministry of Education did research to explore the situation of English education in Thailand and the contribution of one selected institution’s international program for teacher education that has seemingly been successful in upgrading English teachers use of the language and teaching methods [27].   

         Trends of teacher education in the aspect of lecturer qualification can be expected that the higher qualification of lecturers as well as the competency in using English, technology and research skills are required. In addition, in-service teachers need to be excellent in integrating English, technology and doing research to respond to societal change intelligently. As such there will be teacher educational cooperation which is considered and promoted in the policies of ASEAN countries, and put into practice in several ways; cooperation in teacher education will be facilitated by exchanges of students and lecturers, by cooperation in professional practice, by educational trips, by specific research and development, etc.

CONCLUSION

         In the author’s view, that the qualification of education in whether basic education or higher education both are related and correlated. Due to universities produce teachers through teacher education system which is five years for now, then the teachers are the output which are sent to the basic education. To fix the problems of low educational achievement, there is an urgent need for the fixing and improving of the whole educational system, but when focusing on the teacher education in universities, all related factors must be reviewed and also designed a course work and teaching practice in line with globalization that qualified people in 21^st century are expected even in the ASEAN Community. For Thailand joining as a member of the ASEAN Community, it has directly affected the educational policies of Thailand. Regarding education in universities, especially teacher education that needs to be reviewed and improved to produce higher qualified teachers who have qualification as Asian teachers as the ASEAN Community expected. Anyway, Thailand is facing problems of crisis in educational achievement which is lower than the standard average that needs to be a matter of concern for immediately fixing. So from now on until 2015, there are the two main challenges facing Thailand education; the first is how to prepare the country moving into the ASEAN Community which is completely available in 2015 whereas the second is how to raise the education achievement higher than standard average; especially ASEAN skills and also the 3 subjects; Mathematics, Sciences, and English which are the subjects being fundamentally necessary in commentating in the world economy.              

         These points of view and recommendations are to be considered in the preparation of the plan and action in teacher education in universities, in line with the educational changes arising from the ASEAN community policy, which has already begun (with an agreement among 10 ASEAN member countries) and which will be completely available in 2015. Moreover, improving and developing teacher education is one of many ways that embody a fundamental principle of the ASEAN charter, that education is the most important tool in developing the human resources of the ASEAN community.

REFERENCES

[1] ASEAN Secretariat. About ASEAN. Retrieved September 1, 2012, from  http://www.aseansec.org/about_ASEAN.html. 2009.

[2] Surin  Pitsuwan. Education of Thailand in ASEAN Community. Paper presented at Conference of Awareness in ASEAN Country, Songkhla, Thailand. 2012.

[3] ASEAN Secretariat. ASEAN Economic Community. Retrieved September 1, 2012, from http://www.aseansec.org/18757.htm. 2009.

[4] ASEAN Secretariat. ASEAN Political-Security Community. Retrieved September 1, 2012, from http://www.aseansec.org/18741.htm. 2009.

[5] ASEAN Secretariat. ASEAN Socio-Cultural Community. Retrieved September 1, 2012, from http://www.aseansec.org/18770.htm. 2009.

[6] ASEAN Secretariat. ASEAN Education Ministers Meeting (ASED). Retrieved September 1, 2012, from http://www.aseansec.org/19600.htm. 2009.

[7]  Southeast Asian Ministers of Education Organization. What is SEAMEO? Retrieved September 1, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_content&task=view&id=25&Itemid=31. 2012.

[8] Nantana Gajaseni. Strategic Approaches to EAS Regional Cooperation SEAMEO RIHED and ASEAN University Network.  Retrieved September 10, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_frontpage&Itemid=1. 2012.    

[9] The National Institute of Educational Testing Service. O-NET. Retrieved May 28, 2012, from http://www.niets.or.th. 2012.

[10] Suwannee Kamman. The Context, Problem and trend  of Change in world society and Thai Society based on Globalization: Social Dimension. Bangkok:  Office of the Education Council. 2008.

[11] Office for National Education Standards and Quality Assessment. External Quality Assurance 2006 – 2010. Retrieved May 15, 2012, from http://www.onesqa.or.th/onesqa/th/home/index.php. 2012. 

[12] Juraisiri  Choorak. The Effect of Education, Curriculum and Instruction of Thailand from Joining  the ASEAN Community.  Thaksin Curriculum and Instruction Journal. Songkhla: Thaksin University. 2012, 7(2), 218-230.  

[13] SEAMEO. SEAMEO Upcoming Events. Retrieved September 10, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=21&Itemid=160. 2012.

[14] SEAMEO INNOTECH. Teaching Competency Standards in Southeast Asian Countries.   Retrieved November 25, 2012, from http://www.seameo.org/images/stories/Publications/Centers_publications/2012Teaching-Competency-Standards/INNOTECH_TeachingCompetencyStd_29Nov11_150High.pdf. 2010.

[15] Office of The Education Council. Report on the Study of Thailand National Qualification Framework and ASEAN Qualification Framework. Nonthaburee: Chareanphon Graffic.

[16] United States Agency International Development. ASEAN Curriculum Sourcebook. Retrieved November 25, 2012, from http://www.seameo.org/images/stories/Publications/Centers_publications/2012ASEAN_Curriculum_Sourcebook/ASEAN_Curriculum_Sourcebook.pdf. 2012.

[17] Sriwika  Mekthawatchaikul. Direction and Educational Policies to ASEAN Community. Paper presented at the Conference of ASEAN Community, Surathanee, Thailand. 2012.

[18] SEAMEO. SEAMOE Educational Agenda. Retrieved September 10, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=21&Itemid=160. 2012.

[19] AUN. The AUN Annual Report 2010-2011. Retrieved September 15, 2012, from http://www.aun-sec.org/25 ASEAN Secretariat. (2012). ASEAN Plan of Action on Science and Technology; 2007-2011. Retrieved November 9, 2012, from http://www.aseansec.org/8504.pdf. 2012.

[20] SEAMEO RETRAC. Project Exemplar in Southeast Asia. Retrieved September 15, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_content&view=article&id=320=127&Itemid=567. 2012.

[21] Office of The Education Council. Education in Thailand 2007.  Bangkok: Office of The Education Council. 2008. 

[22] Pimpan  Dechakup. Thailand Curriculum Arising from ASEAN Community. Paper presented at the Conference of Curriculum and Instruction: ASEAN Community and Sustainable Country Development, Songkhla, Thailand. 2012.

[23] SEAMEO. Southeast Asia Education Network (SEA EduNet). Retrieved November 5, 2012, from http://www.seameo.org/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=21&Itemid=160. 2012.

[24] Office of the National Education Commission. National Education Act B.E. 2542 (1999) and Amendments (secondary National Education Act B.E. 2545 (2002). Bangkok: Pimdeekarnpim. 2003. 

[25] ASEAN Secretariat. ASEAN Plan of Action on Science and Technology; 2007-2011. Retrieved November 9, 2012, from http://www.aseansec.org/8504.pdf.

[26] AUN. Collaborative Research. Retrieved November 25, 2012, from http://www.aun-sec.org/. 2012.